تبیین مبانی نظری حداکثر دخالت دولت در تربیت: تحلیل مقایسه¬ای اندیشه سیاسی افلاطون و فارابی

thesis
abstract

سلطه بر اذهان که از طریق فرایند شکل¬دهی تربیتی ممکن می¬شود، دغدغه¬ای است که توجه متفکران بسیاری را به خود جلب ¬کرده است. رابطه تربیت و قدرت از قدیمی¬ترین و نگران کننده¬ترین روابط در طول تاریخ برای فیلسوفان بوده است. تهدید و اسارت خاموشی که این رابطه می¬تواند برای بشر داشته باشد، فیلسوفان را واداشته تا هر روز قید و بند جدیدی بر دست و پای دولت تدبیر کنند تا او را از جولان در این عرصه دور بدارند. نقطه اوج این نگرانی در آثار فیلسوفان انتقادی و پست مدرن مانند فوکو مشاهده می¬شود. البته در تاریخ اندیشه فیلسوفان دیگری نیز بوده¬اند که خلاف این جریان زعامت و قیمومیت تربیت را به دست دولت ¬سپرده¬اند. این اندیشه¬ها گاهی تا حدی پیش رفته¬اند که درک آن برای همگان به ویژه برای انسان امروز که مدعی است خود را از قید اسارت دولت رهانیده آسان نیست. درک این اندیشه¬ها هنگامی مشکل¬تر شده است که با صرف توجه به اشتراک آنها در اصل دخالت و بی توجه به گروه¬بندی و تمایزات درونی و همچنین مبانی فکری این اندیشه¬ها، مورد مطالعه و حتی نقد واقع شده¬اند. مشکل اصلی را در این زمینه اندیشه¬های فضیلت¬گرا دارا می¬باشند، اندیشه¬هایی که براحتی قابل طرد و چشم پوشی و خالی از منطقی توجیه کننده نیستند. منطقی که برای درک یا نقد باید برآن آگاهی یافت. اندیشه¬های فضیلت¬گرا، دارای نمایندگان برجسته¬ای در یونان باستان و حوزه¬ی تفکر دینی به ویژه اندیشه¬های اسلامی است. در این اندیشه¬ها دولت مسئولیت و وظیفه¬ی ویژه¬ای در تربیت افراد جامعه بدون محدودیت خاصی بر عهده دارد. از جمله مشهورترین و جدی¬ترین صاحبان این اندیشه¬ها، افلاطون در یونان باستان و فارابی، در تفکر اسلامی است. آنها با آنکه از دو حوزه فکری مختلف هستند، شباهت زیادی در اندیشه¬های سیاسی_تربیتی به یکدیگر دارد. شباهتی که نشات گرفته از مبانی فکری فلسفی آنها می¬باشد. با آنکه یکی برخاسته از حوزه عقل و سنت یونان است و دیگری از عقل و دین اسلام است. این شباهت موجب شده است تا اکثر موضع¬گیری آنها در سیاستگذاری تربیتی که بر اساس این مبانی ارائه شده نیز به یک صورت مستدل شود. بنابراین فهم نگاه حداکثر دخالت دولت در تربیت، در اندیشه¬های فضیلت گرا به ویژه افلاطون و فارابی و تمایز آن از سایر اندیشه¬های این نوع، نیازمند بررسی مبانی فلسفی آنها و تاثیر این مبانی بر اندیشه¬های سیاست تربیتی آنها است. این امر با صورت دادن مقایسه¬ای از مبانی فلسفی این دو فیلسوف نمود بیشتری خواهد یافت.

similar resources

مبانی مابعدالطبیعی اندیشه سیاسی فارابی

فارابی از بزرگترین نمایندگان فلسفه سیاسی و شاخص ترین چهره سیاسی دوره اسلامی است. پژوهشگران فلسفه سیاسی، سیاست مدنی در تفکر معلم ثانی را جزیی از نظام عام فلسفه او می‌دانند. فارابی سیاست مدنی را در افق فلسفه وجود مطرح می‌کند و با توجه به دریافتی که از مراتب هرمی موجودات و کیفیت صدور و ارتباط آنها با سبب اول دارد به استنتاج هستی مدنی انسان و مرتبه وجودی مدینه می‌پردازد. فارابی الهیات و سیاست را در...

full text

تبیین مبانی تربیت سیاسی و اجتماعی اندیشه های جان دیویی و مطهری در تربیت شهروندی

هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین مبانی تربیت سیاسی و اجتماعی اندیشه های جان دیویی و مطهری در تربیت شهروندی است. روش مورد استفاده در این پژوهش استنتاجی و توصیفی- تحلیلی بوده است که در مرحله نخست مبانی اندیشه جان دیویی و مطهری توصیف شده و بعد دیدگاه آنان نسبت به تربیت شهروندی و مؤلفه های آن تحلیل و تبیین شده است. بر این اساس نتیجه به دست آمده حاکی از آن شد که تربیت شهروندی رکنی مهم در جامعه و در کلی...

full text

مبانی مابعدالطبیعی اندیشه سیاسی فارابی

فارابی از بزرگترین نمایندگان فلسفه سیاسی و شاخص ترین چهره سیاسی دوره اسلامی است. پژوهشگران فلسفه سیاسی، سیاست مدنی در تفکر معلم ثانی را جزیی از نظام عام فلسفه او می دانند. فارابی سیاست مدنی را در افق فلسفه وجود مطرح می کند و با توجه به دریافتی که از مراتب هرمی موجودات و کیفیت صدور و ارتباط آنها با سبب اول دارد به استنتاج هستی مدنی انسان و مرتبه وجودی مدینه می پردازد. فارابی الهیات و سیاست را در...

full text

تبیین رابطه دولت و جامعه در اندیشه سیاسی امام خمینی

این تحقیق رابطه دولت و جامعه را در اندیشه سیاسی امام خمینی تببین می‌کند. بنابراین، پرسش این است که رابطه دولت و جامعه را در اندیشه امام خمینی براساس چه ویژگی‌هایی و چگونه می‌توان تبیین کرد؟ درباره رابطه دولت و جامعه نظریه‌های مختلفی بیان شده است. این نظریه‌ها رابطه را براساس اقتدار دولت و جامعه یا ضعف دولت و جامعه بررسی کرده‌اند. در اندیشه امام برخلاف نظریه‌های مطرح‌شده، رابطه دوطرفه تعریف می‌ش...

full text

شرحی بر فلسفة نظری و سیاسی افلاطون

این مقاله گزارش کوتاهی است درمورد مهم‌ترین موضوعات فلسفی افلاطون در‌باب نظر و سیاست. بحث اصلی تحقق دولت‌شهر آرمانی است که در بخش فلسفة سیاسی مطرح است. نخست به نظریات افلاطون دربارة شناسایی، بقای نفس، نظریة مُثل، که از زیر‌بنایی‌ترین اصول فلسفة افلاطون است، و سپس به طرح مسائلی از قبیل عدالت، تربیت، فضلیت اخلاقی، و آیین کشورداری پرداخته شده است. افلاطون دربارة دولت مثالی خود می‌گوید که دانایان بای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده اقتصاد و علوم اداری

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023